Wyniki egzaminu ósmoklasisty

Analiza wyników egzaminu ósmoklasisty przeprowadzonego

w Szkole Podstawowej nr 11 im. mjr. Jana Piwnika „Ponurego”

w Starachowicach w czerwcu 2020 r.

Z uwagi na pandemię koronawirusa egzamin ósmoklasisty nie mógł odbyć się w pierwotnie założonym terminie 21-23 kwietnia. 24 kwietnia minister edukacji Dariusz Piontkowski podał nowy termin egzaminu ósmoklasisty. Egzamin odbył się w dniach 6-18 czerwca 2020.

Egzamin ósmoklasisty składał się z trzech części: język polski, matematyka oraz język obcy.

Do egzaminów przystąpiło 41 uczniów szkoły, 20 uczniów z klasy 8a i 21 uczniów z klasy 8b.

Egzamin z języka polskiego i matematyki zdawało 41 uczniów, z języka angielskiego 40 uczniów i z języka niemieckiego 1 uczeń kl. 8b. 3 uczniów z klasy 8A i 6 uczniów z klasy 8B pisało egzamin w przedłużonym wymiarze czasu ze względu na dysfunkcje rozwojowe potwierdzone opinią Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. Jedna uczennica kl. 8b pisała egzamin na arkuszu dostosowanym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim.

Analiza wyników procentowych z poszczególnych przedmiotów

Język polski

przedmiot	Klasa 8A	Klasa B	Szkoła	Gmina	Powiat	Województwo	Kraj
Język polski	54	53	53	60	59	59	59

Opis zadań:

Uczniowie bez dysfunkcji oraz uczniowie ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się rozwiązywali zadania zawarte w arkuszu standardowym. Arkusz standardowy zawierał 22 zadania. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań można było uzyskać maksymalnie 50 punktów, w tym 15 punktów (30%) za rozwiązanie zadań zamkniętych oraz 35 punktów (70%) za rozwiązanie zadań otwartych. Arkusz składał się z dwóch części. Pierwsza część zawierała 21 zadań zorganizowanych wokół dwóch tekstów zamieszczonych w arkuszu: tekstu literackiego (fragmentu Quo Vadis Henryka Sienkiewicza) oraz tekstu nieliterackiego (Życie pasją Małgorzaty Smoczyńskiej). Zadania otwarte w tej części arkusza sprawdzały m.in. umiejętność wyrażania opinii na dany temat, interpretacji tekstu kultury –projektu torby inspirowanej twórczością Henryka Sienkiewicza, napisania ogłoszenia oraz znajomość treści i problematyki wybranych lektur obowiązkowych. W drugiej części arkusza uczeń wybierał jeden z dwóch tematów wypracowania: przemówienie albo opowiadanie.

Wnioski:

Osiągnięcia uczniów to ważna informacja o tym, na ile skutecznie nabyli oni wiedzę z języka polskiego, jak dobrze opanowali umiejętności językowe, czy potrafią wykorzystywać środki retoryczne, wyrażać swoje stanowisko, umiejętnie wykorzystywać wiedzę z zakresu literatury i języka. Ósmoklasiści na tegorocznym egzaminie najlepiej poradzili sobie z zadaniami sprawdzającymi wiedzę i umiejętności z zakresu kształcenia literackiego i kulturowego. Uczniowie wykazali się umiejętnością wyszukiwania potrzebnych informacji (zwłaszcza w tekście nieliterackim), odróżniania informacji ważnych od drugorzędnych, wyciągania wniosków z przesłanek zawartych w tekście, a także znajomością lektur obowiązkowych. Ponad połowa uczniów potrafiła skorzystać z informacji zawartych w haśle słownikowym przytoczonym ze słownika języka polskiego. Z kolei mniej niż połowa przystępujących do egzaminu ósmoklasistów opanowała kompetencje z zakresu kształcenia językowego. Uczniowie mieli trudności z rozpoznaniem funkcji składniowych wyrazów oraz typów orzeczeń. Trudne okazało się też dla nich zadanie wymagające znajomości funkcji formantu w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym. Trudne było także dla tegorocznych ósmoklasistów (podobnie jak w roku ubiegłym) rozpoznawanie i tworzenie imiesłowów. Z informacji zawartych w haśle słownikowym przytoczonym ze słownika języka polskiego nie potrafiło skorzystać ok. 30% uczniów. Ponad połowa zdających opanowała badane na egzaminie treści z tworzenia wypowiedzi. Uczniowie wykazali się umiejętnościami formułowania argumentów i funkcjonalnego wykorzystania środków retorycznych. Ósmoklasiści najlepiej opanowali umiejętności posługiwania się stylem adekwatnym do wybranej formy i tworzenia logicznej kompozycyjnie wypowiedzi. Nieco trudniejsze okazało się funkcjonalne zastosowanie twórczych bądź retorycznych elementów w wypracowaniu. Przystępującym w tym roku do egzaminu ósmoklasisty najwięcej problemów przysporzyło poprawne zastosowanie reguł ortograficznych i zasad interpunkcyjnych, a także umiejętne posługiwanie się poprawną polszczyzną.

Rekomendacje:

należy doskonalić umiejętność czytania ze zrozumieniem poprzez pracę z wybranymi fragmentami z tekstów literackich, w tym lektur szkolnych, a także rozwiązywanie zadań odnoszących się do wybranego fragmentu, a pomijających znajomość całej lektury
należy doskonalić umiejętność rozumienia utworów literackich poprzez wprowadzanie ćwiczeń polegających np. na układaniu planu wydarzeń do wybranego fragmentu tekstu literackiego
należy kształtować umiejętność argumentowania poprzez zachęcanie uczniów do formułowania argumentów podczas tworzenia wypowiedzi pisemnych, do uzasadniania swojego zdania poprzez odwołanie się do przykładów z utworów literackich, w tym szczególnie lektur obowiązkowych

należy kształtować umiejętność interpretowania tekstów ikonicznych poprzez wprowadzanie na lekcji ćwiczeń sprawdzających umiejętność łączenia treści, np. obrazów, plakatów, grafiki, zdjęć z wybranymi tekstami literackimi
należy kształcić umiejętności językowe w taki sposób, aby uczniowie mieli możliwość posługiwania się szerokim zakresem środków językowych, które pozwolą im na pełną i swobodną realizację tematu, a zatem pracować nad wzbogacaniem i różnicowaniem składni, a także leksyki, w tym frazeologii
należy wypracowywać u uczniów nawyk zwracania szczególnej uwagi na ortografię i interpunkcję; ćwiczyć te umiejętności na lekcjach poprzez np. wspólne poprawianie tekstów zawierających błędy ortograficzne i interpunkcyjne.

Matematyka

przedmiot	Klasa 8A	Klasa B	Szkoła	Gmina	Powiat	Województwo	Kraj
matematyka	34	43	38	43	45	46	46

Opis zadań

Uczniowie bez dysfunkcji oraz uczniowie z dysleksją rozwojową rozwiązywali zadania zawarte w arkuszu OMAP-100-2004. Arkusz standardowy zawierał 21 zadań. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań można było uzyskać maksymalnie 30 punktów, w tym 15 punktów (50%) za rozwiązanie zadań zamkniętych oraz 15 punktów (50%) za rozwiązanie zadań otwartych. Wśród zadań zamkniętych większość stanowiły zadania wyboru wielokrotnego, w których należało wybrać jedną z podanych odpowiedzi, w dwóch zadaniach typu prawda-fałsz − ocenić prawdziwość zdań i w dwóch zadaniach na dobieranie − wskazać poprawne uzupełnienia podanych zdań. Zadania otwarte wymagały od ósmoklasistów uważnej analizy treści, w niektórych zadaniach również elementów graficznych, a następnie zaplanowania i zapisania kolejnych etapów rozwiązania oraz sformułowania odpowiedzi.

Wnioski

Łatwość tegorocznego arkusza zastosowanego na egzaminie ósmoklasisty z matematyki wyniosła 46%. Poziom wykonania poszczególnych zadań jest zróżnicowany –od 34% do 76% dla zadań zamkniętych, a dla zadań otwartych od 7% do 67%. Na podstawie analizy wyników uzyskanych przez ósmoklasistów można stwierdzić, że zadania tematycznie związane z arytmetyką, osadzone w kontekście praktycznym (np. zadania 1., 3., 8.,13., 19.), są dla uczniów łatwiejsze niż zadania dotyczące zagadnień z geometrii (zadania 11., 14., 15., 16., 21.). Zadania osadzone w kontekście praktycznym dawały uczniom możliwość przedstawienia nieszablonowych i nieschematycznych pomysłów na rozwiązanie postawionego w zadaniu problemu, a niekoniecznie zastosowania wzoru czy twierdzenia. Ósmoklasiści mogli wykazać się wnikliwą analizą treści zadania i logicznym myśleniem. Prace uczniów pokazały jednak, że ósmoklasiści mimo posiadanej wiedzy często nie radzą sobie z rozwiązaniem zadania otwartego, w szczególności nie potrafią zaplanować i poprawnie wykonać ciągu czynności, jeśli te nie wynikają wprost z treści zadania (np. zadania 16., 18., 20., 21.). Uzasadnienie postawionej w zadaniu tezy (zadanie 16.) oraz rozwikłanie problemu przedstawionego w nietypowy sposób (zadanie 21.) okazały się dla uczniów dużym wyzwaniem i były najtrudniejsze. W zadaniach zamkniętych uczniowie często nie wracali do pytania postawionego w treści, lecz wskazywali odpowiedź pasującą do pośredniego wyniku otrzymanego w trakcie obliczeń (zadania 3., 4.). Aby osiągnąć zadowalający wynik na egzaminie ósmoklasisty, niezbędne były umiejętności rachunkowe, bez których rozwiązanie problemów przedstawionych w zadaniach byłoby niemożliwe (np. zadania 1., 2., 3., 5., 8.,13., 18., 19., 20.). Na podstawie analizy wyników można zauważyć, że sprawność rachunkowa nie należy do mocnych stron ósmoklasistów.

Rekomendacje

Wnioski z tegorocznego egzaminu należy potraktować jako wskazówkę służącą poprawie efektów pracy z uczniami. Podczas edukacji matematycznej wskazane jest:

ćwiczenie umiejętności uważnego czytania treści zadań i poleceń, zarówno w zadaniach zamkniętych, jak i otwartych, oraz dokonywania szczegółowej ich analizy
zwracanie uwagi na dokładną analizę form graficznych zamieszczonych w zadaniach
zachęcanie uczniów do wykonywania pomocniczych rysunków, schematów oraz zapisywania danych i niewiadomych, nie tylko w zadaniach otwartych lub dotyczących zagadnień geometrii
ćwiczenie sprawności matematycznych niezbędnych do rozwiązywania zadań, ze zwróceniem szczególnej uwagi na sprawność rachunkową

zachęcanie uczniów do szacowania wyników, szczególnie w zadaniach osadzonych w kontekście praktycznym oraz zwracanie uwagi na realność podanych szacunkowych wyników
kształcenie umiejętności szacowania wyników wyrażeń arytmetycznych, które zawierają ułamki, potęgi i pierwiastki
rozwiązywanie, w miarę możliwości, większej liczby zadań, w których problem jest zdefiniowany w nietypowy sposób
kształcenie umiejętności rozwiązywania zadań wymagających uzasadnienia postawionej tezy z wykorzystaniem ogólnych zależności i własności obiektów matematycznych
ćwiczenie umiejętności budowania modelu matematycznego dla danego kontekstu, w szczególności na przykładach zadań, które można rozwiązać różnymi sposobami

rozwiązywanie zadań, wymagających łączenia umiejętności z różnych działów matematyki

Język angielski

przedmiot	Klasa 8A	Klasa B	Szkoła	Gmina	Powiat	Województwo	Kraj
język angielski	59	60	59	55	52	52	54

Opis zadań

Arkusz standardowy zawierał 51 zadań, zgrupowanych w 14 wiązek. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań można było uzyskać maksymalnie 60 punktów, w tym 36 punktów (60%) za rozwiązanie zadań zamkniętych (wyboru wielokrotnego, na dobieranie) oraz 24 punkty (40%) za rozwiązanie zadań otwartych. Zadania otwarte wymagały od ósmoklasistów samodzielnego sformułowania odpowiedzi (zadania z luką i/lub odpowiedzi na pytania) oraz napisania krótkiego tekstu użytkowego (e-maila).

Wnioski

Zdający najlepiej poradzili sobie z zadaniami sprawdzającymi rozumienie tekstów pisanych. Więcej trudności sprawiło im rozwiązanie zadań sprawdzających znajomość funkcji językowych, rozumienie ze słuchu oraz umiejętność tworzenia wypowiedzi pisemnej. Najtrudniejsze okazały się zadania sprawdzające znajomość środków językowych. W każdej z wymienionych części arkusza egzaminacyjnego, oprócz zadań zamkniętych, uczniowie rozwiązywali jedno zadanie otwarte. Zadania otwarte przysporzyły ósmoklasistom więcej trudności niż zadania zamknięte. Trudność zadań otwartych polega na tym, że uczniowie sami muszą zapisać swoje odpowiedzi, a ich poprawny zapis stanowi niemałe wyzwanie dla wielu zdających. Średni wynik za rozwiązanie zadań otwartych wyniósł 46% punktów, podczas gdy za rozwiązanie zadań zamkniętych zdający uzyskali średnio 60% punktów. Zarówno najłatwiejsze, jak i najtrudniejsze zadania w tegorocznym arkuszu egzaminacyjnym to zadania otwarte. Najlepiej zdający poradzili sobie z zadaniem 10., sprawdzającym rozumienie tekstów pisanych, w którym od zdających oczekiwano udzielenia odpowiedzi w języku polskim, na podstawie tekstu przeczytanego w języku angielskim. Najtrudniejsze natomiast okazało się zadanie 6. sprawdzające znajomość funkcji językowych tj. wyrażania prośby, przekazywania informacji oraz wyrażania pragnienia. Zadaniem ósmoklasistów było uzupełnienie w języku angielskim rozmowy telefonicznej chłopca z babcią.

Rekomendacje

Analiza wyników egzaminu z języka angielskiego oraz odpowiedzi uczniów do zadań otwartych pozwala na wyciągnięcie następujących wniosków:

Wskazując odpowiedzi do zadań zamkniętych, uczniowie często dokonują wyboru na podstawie podobieństwa pojedynczych słów w opcjach odpowiedzi do zadania oraz w tekście, nie analizując przeczytanej lub wysłuchanej informacji. Może to wynikać z ograniczonego zasobu słownictwa, którym zdający dysponują, albo też ze sposobu uczenia się nowego słownictwa, np. z wykorzystaniem listy angielskich słów oraz ich polskich odpowiedników. Wówczas uczący się przyswaja jedynie pojedyncze wyrazy, których nie jest w stanie zastosować w praktyce. Wskazane jest zatem, aby prezentowanie nowego słownictwa odbywało się z jego zastosowaniem w kontekście, a także, aby uczniowie przyswajali całe frazy i wyrażenia, a nie tylko pojedyncze słowa. Warto również prezentować uczniom metody i sposoby uczenia się sprzyjające zapamiętywaniu, a także wykorzystywać je w procesie edukacyjnym, np. mapy myśli, fiszki, słowniczki obrazkowe, notatki, skojarzenia, rymowanki, nauka przeciwieństw. Podczas treningu strategii egzaminacyjnych, rozwiązując zadania zamknięte, uczeń powinien zrozumieć nie tylko, dlaczego dana odpowiedź jest poprawna, ale również wskazać fragmenty tekstu eliminujące niepoprawne opcje odpowiedzi.
Zadania otwarte stanowią dla ósmoklasistów większe wyzwanie niż zadania zamknięte – jest to typowe dla uczących się języka obcego, gdyż wskazanie poprawnej odpowiedzi jest łatwiejsze od jej sformułowania. Wskazane jest zatem, aby podczas lekcji użycie języka obcego dominowało nad użyciem języka ojczystego i aby „czas mówienia ucznia” dominował nad „czasem mówienia nauczyciela”. A także, aby w procesie lekcyjnym zadania dobierać w taki sposób, by jak najwięcej z nich wymagało czynnego stosowania poznawanych wyrażeń i struktur. Podczas rozwiązywania zadań z lukami warto podkreślać również znaczenie „otoczenia” luki, czyli informacji znajdujących się przed i po luce. Otoczenie luki wskazuje np. na formę, w jakiej dany wyraz/wyrażenie powinny wystąpić w luce, czy też doprecyzowuje, jakich informacji oczekuje się od zdającego do jej uzupełnienia, dlatego tak ważne jest, aby uczniowie zwracali uwagę na przekazanie określonej informacji z jego uwzględnieniem.
Słaba znajomość słownictwa i struktur gramatycznych oraz nieumiejętne ich stosowanie znacząco wpływa na obniżenie wyników za wszystkie zadania w arkuszu egzaminacyjnym. Błędy językowe oraz błędy zapisu często zakłócają przekaz informacji, powodując niejasność lub dwuznaczność wypowiedzi pisemnych oraz udzielanych odpowiedzi w pozostałych zadaniach otwartych. Zatem zwracanie uwagi na poprawność językową oraz ćwiczenie poprawnego użycia i zapisu struktur leksykalno-gramatycznych znacząco wpływa na osiągnięcie przez uczniów sukcesu egzaminacyjnego. Istotne jest też, aby uświadamiać uczniom, w jakim stopniu popełnione przez nich błędy przekładają się na jakość przekazu informacji, gdyż często różnica między tym, co zdający chciał wyrazić, a rzeczywiście przekazaną przez niego treścią, jest znaczna.

Język niemiecki

przedmiot	Klasa 8A	Klasa B	Szkoła	Gmina	Powiat	Województwo	Kraj
Język niemiecki	100	-	100	60	64	47	45

Opis zadań

Komentarz

Jedyny uczeń ze szkoły, który zdawał egzamin z języka angielskiego uzyskał wynik 100%. Wykazał się perfekcyjnymi umiejętnościami z zakresu rozumienia ze słuchu, znajomości funkcji językowych, rozumienia tekstów pisanych, znajomości środków językowych oraz tworzenia wypowiedzi pisemnej.

Procentowe porównanie wyników egzaminu właściwego z wynikami z egzaminów próbnych w r. szk. 2019/2020

Język polski

	Próbny Egzamin z Nową Erą (listopad 2019) - wyniki w %	Próbny Egzamin z WSiP (luty 2020) - wyniki w %	Egzamin ósmoklasisty (czerwiec 2020) - wyniki w %
klasa 8a	46,30	45	54
klasa 8b	60,50	58	53
SP 11	53,40	51,1	53
woj. świętokrzyskie	51,38	55,1	59
populacja	49,78	49	59

Matematyka

	Próbny Egzamin z Nową Erą (listopad 2019) - wyniki w %	Próbny Egzamin z WSiP (luty 2020) - wyniki w %	Egzamin ósmoklasisty (czerwiec 2020) - wyniki w %
klasa 8a	20,83	28	34
klasa 8b	25,83	39	43
SP 11	23,33	33,5	38
woj. świętokrzyskie	29,67	38,8	46
populacja	28,67	40	46

Język angielski

	Próbny Egzamin z Nową Erą (listopad 2019) - wyniki w %	Próbny Egzamin z WSiP (luty 2020) - wyniki w %	Egzamin ósmoklasisty (czerwiec 2020) - wyniki w %
klasa 8a	47,20	50	59
klasa 8b	50,50	50	60
SP 11	48,88	50	59
woj. świętokrzyskie	44,22	41,70	52
populacja	45,47	46	54